وایرال مارکتینگ (بازاریابی ویروسی) چیست؟ آیا در عصر جدید کارایی دارد؟

آیا به فکر فراگیر شدن کسب و کارتان هستید؟ بدتان نمی‌آید که حرف از کسب و کارتان مثل یک ویروس در همه جا پخش شود؟ البته هر برندی می‌خواهد تا نام و محتوای خودش را تا حد امکان در معرض دید افراد بیشتری قرار دهد. در واقع یکی از اهداف اصلی بازاریان در فضای شبکه‌های اجتماعی، افزایش آگاهی از برند است. به همین دلیل بسیاری از کسب و کارها، وایرال مارکتینگ را به عنوان فرصتی برای کسب شهرت در شبکه‌های اجتماعی می‌دانند.

به نظرتان آیا در حال حاضر پیروی از ترندهای فراگیر و رویدادهای ناگهانی، فایده‌ای دارد؟ بهتر نیست تا برندها، شبکه‌های اجتماعی را به عنوان بخشی از قیف بزرگ بازاریابی در نظر بگیرند؟ حالا که وارد دهه جدیدی ‌شده‌ایم؛ باید مفهوم وایرال مارکتینگ را مورد بازبینی قرار دهیم. در این مقاله به دنبال آشنا کردن شما با این مفهوم در حوزه بازاریابی هستیم.

تعریف وایرال مارکتینگ

وایرال مارکتینگ (Viral Marketing) یا بازاریابی ویروسی به عنوان سبکی از تبلیغات محسوب می‌شود. این نوع تبلیغ برای تولید پیام در مورد محصول یا خدمات، به مخاطب وابسته است. هنگامیکه پیام بازاریابی علاوه بر مخاطب هدف در میان عموم مردم دست به دست می‌شود به بازاریابی وایرال یا ویروسی رسیده‌ایم. شما در این شرایط پیام تبلیغاتی خودتان را تقریباً در فید شبکه اجتماعی هر فردی مشاهده خواهید کرد.

عملکرد وایرال مارکتینگ چگونه است؟

خب غالب وایرال مارکتینگ مدرن در شبکه‌های اجتماعی با محبوبیت میم‌ها (memes) قابل بررسی است. میم‌ها عبارت از داستان‌ها یا رفتارهایی هستند که به صورت تقلیدی در شبکه اجتماعی از فردی به فرد دیگر مثل یک ویروس منتقل می‌شوند.

این میم‌ها الزاماً مربوط به محصول خاصی نیستند. مثلاً تکه کلام «پَ نَ پَ» یکی از میم های رایج در شبکه‌های اجتماعی ایرانی است. به احتمال زیاد در فید اینستاگرامتان با این میم مواجه شده‌اید. تصویر پیرمردی با لبخند مصنوعی هم که قرار بود به عنوان عکس صنعتی مورد استفاده قرار بگیرد، به ‌عنوان یک میم در شبکه‌های اجتماعی به ویژه فیسبوک فراگیر شد. حالا این مهندس برق مجارستانی صفحه هواداران خودش را در فیسبوک تشکیل داده و به عنوان یک برند در کارهای تبلیغاتی سایر کسب و کارها شرکت دارد.

میم‌ها به طور دیوانه واری پخش می‌شوند، چون با طرز فکر مردم هماهنگ هستند. حتی افرادی که مخاطب مستقیم میم نیستند هم با لایک کردن و به اشتراک گذاری، در پخش آنها نقش دارند.

وایرال مارکتینگ هم مشابه میم عمل می‌کند. فالورها و مشتریان در طول این نوع بازاریابی، محتوای برند را به اشتراک می‌گذارند. در واقع پیام یا تبلیغی که این برندها دارند، شایسته پر آوازه شدن است.کمپین‌های ویروسی مثل چراغی در تاریکی برای برندها عمل می‌کنند. چراغ‌های زیادی روشن می‌شوند؛ ولی فقط تعداد اندکی از آنها توجه مخاطب را جلب کرده و فراگیر می‌شوند.

وایرال مارکتینگ را از کجا شروع کنیم؟

بازاریاب‌ها بابت زمانی که روی شبکه‌های اجتماعی صرف می‌کنند، به دنبال محاسبه نرخ بازگشت سرمایه هستند تا بازده انرژی و زمان صرف شده را مشخص کنند. یعنی اغلب برندها حضور کلی در شبکه‌های اجتماعی را به دنبال کردن وایرال مارکتینگ ترجیح می‌دهند.

برندها در هر شکل و هر اندازه‌ای می‌توانند از نکات و اقدامات حوزه وایرال مارکتینگ استفاده کنند. با این کار در تعامل مستمر با مخاطب قرار گرفته و واکنش متناسب با هویت برندشان را ارائه می‌دهند. در ادامه شش نکته برای تولید محتوای ویروسی و افزایش بازدید آن در شبکه‌های اجتماعی را در اختیارتان قرار می‌دهیم.

۱. اول در مورد اینکه چرا می‌خواهید به محتوای ویروسی برسید، فکر کنید

شرکت‌هایی که به دنبال وایرال مارکتینگ هستند، در وهله اول نمی‌دانند که اصلاً چرا می‌خواهند درون فید شبکه اجتماعی عموم مردم دیده شوند؟ شما هم همین مشکل را دارید؟ آیا به دنبال آگاهی از برند، جلب توجه مشتریان یا منشن و لایک بیشتر هستید؟

هماهنگی فعالیت‌های وایرال با اهداف کلی کسب و کارتان، شما را به جای سمبل کاری به محتوایی معنادار می‌رساند. باید برنامه عملی کمپین‌های ویروسی و محتوایی را مشخص کنید. قبلاً تصور بازاریاب‌ها بر این بود که به هر قیمتی باید توجه مخاطب را جلب کرد. حالا دیگر زمانه تغییر کرده است. دیگر همه نوشته‌ها، خوب محسوب نمی‌شوند.

۲.با گزارش گیری از شبکه‌های اجتماعی آشنا شوید

هر آنچه را که میخواهید در فضای مجازی منتشر کنید، قبلش باید نقش کلیدی مخاطبان را در نظر بگیرید. فرقی ندارد که به دنبال تولید محتوای ویروسی هستید یا نه به هر حال باید موضوعات مورد علاقه فالورها را بشناسید. با بررسی معیارهای زیر در شبکه‌های اجتماعی به علایق مخاطبان و محتوای ترجیحی آنها پی می‌برید.

• نرخ مشارکت مخاطب
• ترافیک و عملکرد کلید واژه
• نرخ نمایش روی صفحه (Page impressions)
• کلیک‌ها و نرخ مشاهده (reach)
• داده‌های دموگرافیک یا جمعیت شناسی

هر کدام از معیارهای فوق، توان به اشتراک گذاری محتوا را در اختیارتان قرار می‌دهند. این محتوا می‌تواند، ویدئو، میم یا هر چیز دیگری باشد. برای این کار می‌توانید از شرکت های بازاریابی کمک بگیرید. آن‌ها بر اساس معیارهای عملیاتی و محتوایی که در گذشته به اشتراک گذاشته شده، کمپین‌های تبلیغاتی را طراحی می‌کنند.

۳.مطمئن شوید که بهترین محتوا را برای به اشتراک گذاری تهیه کرده‌اید

شاید این امر خیلی واضح به نظر برسد ولی باید از بهینه سازی محتوا برای به اشتراک گذاری سریع و آسان، اطمینان پیدا کنید. برای مثال، کمپین‌های اجتماعی نباید به اکانت اصلی کسب و کارتان محدود شوند. از بلاگ و خبرنامه‌ها گرفته تا مناسبت‌های فردی و سایر افراد حاضر در شبکه خودتان استفاده کنید. وسعت انتشار پیامتان را از مسیرهای مختلف، بررسی کنید.

برای هر تبلیغ یا محتوا به کانال‌های مختلف شبکه اجتماعی فکر کنید. برای مثال، محتوای تصویری برای فیسبوک، توئیتر یا اینستاگرام مناسب است. ویدئوهای وایرال در وهله اول برای یوتیوب، تیک تاک و اینستاگرام مناسب هستند.

تا حد امکان محتوای متناسب با هر کانالی را به اشتراک بگذارید. با روش‌های زیر، به اشتراک گذاری (Sharing) کمپین تبلیغاتی را برای مخاطبتان ساده می‌کنید.

• روش‌ها و مسیرهای مختلف Share کردن را فراهم کنید.
• محصولات یا خدمات رایگان را ارائه کنید.
• انگیزه مشترک مخاطبان اصلی برای به اشتراک گذاری را پیدا کنید.
• پرسش‌هایی مطرح کنید که بازدیدکنندگان را به فکر کردن و صحبت کردن وا می‌دارند.
• هیچگاه محتواتان را محدود یا مسدود نکنید.

۴.از هشتگ ها برای انتشار اطلاعات استفاده کنید

هشتگ‌ها در شبکه‌های اجتماعی دست به دست می‌شوند. هر چقدر کمپین شما بیشتر به اشتراک گذاشته شود، هشتگ‌های مدنظرتان هم بیشتر منتشر می‌شوند. هشتگ‌های مخصوص هر کمپین را مشخص کنید تا آگاهی از برند و به اشتراک گذاری محتوا، ساده‌تر و سریعتر انجام شود. محتوای شما با کمک هشتگ‌ها در ذهن مخاطب حک می‌شود.

هر چقدر زمان بیشتری را به تحلیل و پیدا کردن هشتگ‌های مفید اختصاص دهید، راحت‌تر می‌توانید موفقیت کمپین تبلیغاتی را از نظر منشن‌ها و شرها بررسی کنید. ابزارهای تحلیلی هشتگ هم هشتگ‌های مورد استفاده مخاطبان را نشان داده و عملکرد هشتگ‌های شما را مورد ارزیابی قرار می‌دهند.

5.از ترندجکینگ (trendjacking) استفاده کنید

یکی از راحت‌ترین روش‌های افزایش آگاهی در مورد برندتان بدون اینکه خودتان وایرال شوید، استفاده از ترندجکینگ است. در ترندجکینگ برای تبلیغ کسب و کارتان به یک میم، مرجع فرهنگی پرطرفدار یا قطعه محتوای وایرال شده، پیوند می‌خورید. این کار یکی از فعالیت‌های اصلی بازاریابی برای سهیم شدن در یک بازار کاملاً ویروسی است.

شرکت‌های کوچکتر بیشتر از طریق ترندهای شبکه اجتماعی و چالشهایی که به سرعت فراگیر می‌شوند، در وایرال مارکتینگ حضور دارند. این ترندها به خوبی با لایک های اینستاگرام و اسنپ چت تیک تاک قابل بررسی هستند. با گوش دادن به شبکه‌های اجتماعی و بررسی علایق و ترندهای رایج می‌توانید در زمان مناسب وارد این ترندها شوید و تناسب آنها با علایق مخاطبانتان را بررسی کنید.

۶.به محتوای خودتان، ماهیت انسانی بدهید

این مورد، مهم‌ترین نکته در وایرال مارکتینگ است. موضوع مشترک در محتواهای ویروسی، ماهیت انسانی آنها است. یعنی این محتوا دارای ماهیت ارکانیگ و شخصی است و می‌تواند با انسانها به خوبی ارتباط بگیرد. بازاریابی اصیل، رمز دستیابی به نسلهای جدید است که داوران اصلی محتوای ویروسی محسوب می‌شوند.

برندهایی که محتوایی با ماهیت انسانی تولید می‌کنند، بیشتر شاهد به اشتراک گذاری محتوایشان هستند. هر چقدر بتوانید از ماهیت شرکتی و بازاری محتوا کم کنید به نفعتان است.

در نهایت . . .

وایرال مارکتینگ به لحاظ فنی کار ساده‌ای نیست. باید چیزهای زیادی در مورد اصول آن و تولید محتوای جذاب یاد بگیرید. نکات فوق و ابزارهای تحلیلی، شما را هر چه بیشتر با خواسته‌های مخاطبان و ترندهای جاری آشنا می‌کنند. آیا تا به حال موفق به تولید محتوای ویروسی شده‌اید؟ آیا در کسب و کارتان به چنین محتوایی نیاز دارید؟ مشتاقانه منتظر شنیدن نظرات شما هستیم.