رمز ارز (کریپتوکارنسی) چیست؟

آیا در یک سال اخیر در رسانه‌ها، شبکه‌های اجتماعی و حرف‌های اطرافیان، با واژه ارزهای دیجیتال و رمز ارز بیشتر مواجه نشده‌اید؟ می‌توان رمز ارز را برای کسب سود، خرید و فروش استفاده کرد. امکان خرید کالا و خدمات هم با رمز ارز فراهم است. در این مقاله شما را با مفهوم رمز ارز و نحوه خرید و نگهداری آن آشنا می‌کنیم.

رمز ارز (Cryptocurrency) که به اختصار کریپتو هم نامیده می‌شود، در واقع ارز دیجیتال برای خرید کالا و خدمات است. کریپتو یا رمز ارز از یک دفتر کل آنلاین با رمزنگاری قدرتمند برای انجام تراکنش‌های آنلاین و امن بهره می‌برد. علاقمندی به این ارزهای قانونگذاری نشده، بیشتر به خاطر معامله مکرر آنها از جانب دلالان است تا قیمت را به اوج رسانده و به سود برسند.

بیت کوین محبوب‌ترین رمز ارز است که در سال جاری با نوسان قیمت مواجه شد و قیمتش در آوریل ۲۰۲۱ به ۶۵ هزار دلار رسید و در ماه می نیمی از ارزشش را از دست داد. در هفته‌های اخیر (زمان نگارش این مقاله) قیمت بیت کوین به دامنه ۶۰ هزار دلار برگشت.

در ادامه هفت پرسش در مورد رمز ارز مطرح می‌کنیم. که باید به آنها توجه کنید.

۱.رمز ارز چیست؟

رمز ارز نوعی از پرداخت آنلاین در ازای خرید و فروش کالا و خدمات است. بسیاری از شرکت‌ها، رمز ارزهای خاص خودشان را صادر می‌کنند که به آنها توکن (Token) گفته می‌شود. این توکن ها فقط در ازای کالا و خدمات همان شرکت قابل معامله هستند. این توکن ها را می‌توانید مثل ژتون‌های کازینو در نظر بگیرید. شما باید برای معامله رمز ارز، پول واقعی پرداخت کنید تا به کالا و خدمات دسترسی پیدا کنید.

رمز ارزها از تکنولوژی بلاکچین استفاده می‌کنند. بلاکچین یک فناوری غیرمتمرکز و پخش شده در میان کامپیوترهای زیادی است که به مدیریت و ثبت تراکنش‌ها می‌پردازد. بخشی از جذابیت این فناوری به خاطر امنیتش است.

۲.چه تعداد رمز ارز وجود دارد و چقدر ارزش دارند؟

طبق آمار وب سایت پژوهش بازاری CoinMarketCap.com بیش از 10 هزار رمز ارز مختلف به طور عمومی در حال معامله است. رمز ارزها همچنان در حال تکثیر هستند و با عرضه کوین اولیه یا ICO  ها باعث افزایش نقدینگی می‌شوند. ارزش کل رمز ارزها در 18 آگوست 2021 بیش از 1.9 تریلیون دلار بود که نسبت به ارزش 2.2 تریلیون دلاری در ماه آوریل، افت داشت. ارزش بیت کوین به عنوان محبوب‌ترین ارز دیجیتال هم حدود 49 میلیارد دلار است. بیت کوین بعد از اوج قیمتش در آوریل که به1.2 تریلیون دلار رسیده بود، فعلا (در زمان نگارش این مقاله) در رکود قرار دارد.

بهترین رمز ارزها برحسب سرمایه بازاری

در ادامه 10 مورد از بزرگترین رمز ارزها برحسب سرمایه بازاری آنها طبق آمار سایت CoinMarketCap ارائه شد.

۳.چرا رمز ارز خیلی محبوبیت دارد؟

رمز ارزها به دلایل مختلفی حامیان زیادی دارند که در ادامه به آنها اشاره می‌کنیم:

• حامیان این ارزها، رمز ارزهایی مثل بیت کوین را ارزهایی برای آینده می‌دانند. پس تلاش می‌کنند تا قبل از افزایش قیمتشان آنها را خریداری کنند.
• حامیان این ارزها عاشق این واقعیت هستند که رمز ارز می‌تواند بانک‌های مرکزی را از چرخه مدیریت پولی خارج کند. چون این بانکها با گذشت زمان به خاطر تورم باعث کاهش ارزش پول می‌شوند.
• سایر حامیان به فناوری این ارزها یعنی بلاکچین علاقمند هستند، چون یک سیستم پردازش غیرمتمرکز است که بسیار امن‌تر از سیستم پرداخت سنتی عمل می‌کند.
• برخی هم به خاطر افزایش ارزش این ارزها به آنها علاقمند هستند و در بلندمدت علاقه‌ای به پذیرش آنها به عنوان روش جابجایی پول ندارند.

۴.آیا رمز ارزها، سرمایه گذاری خوبی هستند؟

احتمال افزایش ارزش ارزهای دیجیتال وجود دارد ولی سرمایه گذاران، این ارزها را به جای یک سرمایه گذاری واقعی در حکم سفته بازی می‌دانند. چرا این گونه است؟ چون رمز ارزها مثل ارز واقعی، جریان نقدینگی ایجاد نمی‌کنند، پس برای این که به سود برسید، سایر افراد باید هزینه بیشتری را نسبت به شما بابت خرید ارز پرداخت کنند.

این قضیه در سرمایه گذاری تحت عنوان نظریه «احمق بزرگتر» (the greater fool) شناخته می‌شود. در مقابل، کسب و کارهای سودآور با گذشت زمان رشد می‌کنند و در اثر فعالیت سازنده به جریان نقدینگی می‌رسند.

«افرادی که رمز ارزهایی مثل بیت کوین را ارز رایج در آینده می‌دانند، باید بدانند که یک ارز مطمئن، نیازمند ثبات است».

برخی از افراد خبره در جامعه سرمایه گذاری به سرمایه گذاران پیشنهاد کرده‌اند که از رمز ارزها فاصله بگیرند. وارن بافت به عنوان سرمایه گذار افسانه‌ای، بیت کوین را با یک برگه چک مقایسه کرده است:«بیت کوین روشی کارآمد برای جابجایی پول است. حتی به طور ناشناس هم قادر به این کار هستید. پس یک برگه چک هم روشی برای انتقال است، ولی آیا چک‌ها به اندازه حجم بالای پول، ارزش دارند؟ آیا فقط به این خاطر که می‌توانند پول را جابجا کنند، همانقدر هم ارزش دارند؟»

افرادی که رمز ارزهایی مثل بیت کوین را ارز رایج در آینده می‌دانند، باید بدانند که یک ارز مطمئن نیازمند ثبات است تا تاجران و مصرف کنندگان بتوانند قیمت منصفانه‌ای را برای کالاها در نظر بگیرند. بیت کوین و سایر ارزها از هر نوعی نیازمند ثبات قیمتی در طول دوران حیاتشان هستند. برای مثال با این که بیت کوین در دسامبر ۲۰۱۷ نزدیک به ۲۰ هزار دلار معامله شد، افت قیمت پیدا کرد و یک سال بعد از آن به ۳۲۰۰ دلار رسید. اما تا دسامبر ۲۰۲۰ دوباره به همان قیمت اولیه معامله شد.

این نوسان قیمت، عجیب است. اگر بیت کوین‌ها در آینده ارزش بیشتری پیدا کنند، احتمال خرید و فروششان در زمان حال کاهش پیدا کره و دسترسی به آنها به عنوان یک ارز، کاهش پیدا می‌کند. اگر قرار است که ارزش بیت کوین در سال آینده سه برابر شود، پس آیا دیگر دلیلی برای خرج کردنش وجود دارد؟

۵.چگونه می‌توانم رمز ارز بخرم؟

با اینکه امکان خرید رمز ارزها از جمله بیت کوین با دلار ایالات متحده وجود دارد، ولی خرید سایر آنها نیازمند پرداخت بیت کوین و ارزهای دیجیتال دیگری هستند.

برای خرید ارزهای دیجیتال به کیف پول (Wallet) نیاز دارید که یک اپلیکیشن آنلاین برای نگهداری ارزتان است. به طور کلی اکانتی روی یک صرافی می‌سازید و بعد پول واقعی را برای خرید رمز ارزی مثل بیت کوین یا اتریوم انتقال می‌دهید.

یکی از صرافی‌های محبوب ارز دیجیتال، Coinbase است. شما در این صرافی می‌توانید والت بسازید و به خرید و فروش بیت کوین و سایر ارزهای دیجیتال مشغول شوید. بعلاوه، تعداد کارگزاران آنلاین ارزهای دیجیتالش مثل eToro، Tradestation و Sofi Active Investing رو به افزایش است. کارگزاری Robinhood هم امکان معامله رایگان ارزها را فراهم کرده است (این کارگزاری در اغلب ایالت های آمریکا در دسترس است).

۶.آیا رمزارزها، قانونی هستند؟

بدون شک این ارزها در ایالات متحده قانونی هستند، ولی چین آنها را ممنوع کرده و در نهایت هم قانونی بودنشان وابسته به شرایط کشور محل سکونت شما است. در ایران هم خرید و فروش رمز ارز در صرافی‌های مجاز و آنلاین بلامانع است. ولی هنوز امکان پرداخت بهای کالا و خدمات با استفاده از ارزهای دیجیتال وجود ندارد. البته همیشه باید مراقب کلاهبردارانی که ارزهای دیجیتال را فرصتی برای جذب سرمایه می‌دانند، باشید.

۷.چگونه باید از سرمایه خودم محافظت کنم؟

اگر می‌خواهید در ICO (عرضه کوین اولیه) اقدام به خرید رمز ارز کنید، باید اطلاعات زیر را در دفترچه راهنمای شرکت، پیدا کنید:

• چه کسی مالک شرکت است؟ داشتن مالک خوشنام و شناخته شده یک نشانه مثبت است.
• آیا سرمایه گذاران عمده در آن سرمایه گذاری کرده‌اند؟ اگر سرمایه گذاران خوشنام دیگری هم خواهان ارز هستند؛ نشانه خوبی است.
• آیا صاحب سهام خواهید شد یا فقط ارز یا توکن می‌خرید؟ این تفاوت هم اهمیت دارد. مالکیت سهام به معنای مشارکت در درآمدها است (یعنی شما هم مالک هستید). ولی خرید توکن صرفاً به معنای استفاده از آن است و درست مثل ژتون‌های درون کازینو عمل می‌کند.
• آیا این رمز ارز قبلاً به وجود آمده یا شرکت به دنبال افزایش درآمد برای توسعه ارز است؟ هر چقدر سابقه ارز بیشتر باشد، خطر کار با آن هم کمتر است.

بررسی دفترچه راهنمای شرکت، وقتگیر است. جزئیات بیشتر در دفترچه نشان از اعتبار آن است. ولی این اعتبار هم نمی‌توانند موفقیت آتی یک ارز را تعیین کند. این مقوله کاملاً متفاوت است و به خردمندی زیادی در حوزه بازار ارز نیاز دارد.

فراتر از همه این نگرانی‌ها، نگهداری رمز ارز، شما را در خطر دزدی قرار می‌دهد. هکرها به دنبال نفوذ در شبکه‌های کامپیوتری  هستند تا به دارایی‌های شما دسترسی پیدا کنید. یکی از صرافی‌های بزرگ و آنلاین بعد از حمله هکرها در سال ۲۰۱۴ و سرقت صدها میلیون دلار از بیت کوین‌هایش، اعلام ورشکستگی کرد. اینگونه رسیک‌ها در مورد سرمایه گذاری در بازار سهام و صندوق‌های سرمایه گذاری مطرح نیست.

آیا باید رمز ارز بخرید؟

خرید رمز ارز بسیار بی ثبات و در حکم نوعی سفته بازی است. به طور کلی خرید سهام شرکت‌های معتبر، از ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری روی ارزهای دیجیتال مثل بیت کوین برخوردار است.

کدام صرافی‌های آنلاین، ارزهای دیجیتال را عرضه می‌کنند؟

در حال حاضر از میان صرافی‌ها و کارگزاری‌های آنلاینی که شرکت Nerdwallet مورد بررسی قرار داده، موارد زیر، ارزهای دیجیتال یا رمز ارز را عرضه می‌کنند:

درنهایت…

رمز ارزها مفهومی جدید در بازار سرمایه هستند. این مفهوم از فناوری بلاکچین برای خرید و فروش کالا و خدمات بهره می‌برد. سرمایه گذاری در این بازار بی ثبات هم معایب و مزایای خاص خودش را دارد. با توجه به میزان ریسک پذیری خودتان در مورد سرمایه گذاری در این بازار تصمیم گیری کنید. آیا به فکر خرید ارزهای دیجیتال هستید؟ کسی از آشنایان، سرمایه گذاری در این زمینه را به شما پیشنهاد کرده؟ شاید هم قبلا در این بازار فعالیت داشته‌اید؟ لطفا تجربیات و نظرات خودتان را با ما در میان بگذارید.